ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ 1 Μάη 1909 – 11 Νοέμβρη 1990

«Ανάμεσα σε τόσες νύχτες, τόσους βράχους, τόσους σκοτωμένους
- είπε -
εσύ Επανάσταση, μας άνοιξες τις φαρδιές λεωφόρους
για μια πανανθρώπινη συνάντηση. Τις νύχτες αφουγκράζομαι τα βήματα,
ακούω τα βήματα. Ερχονται. Πλησιάζουν.

Κι αυτό το τύμπανο το απόμακρο, μέσα στη σκόνη και στον ήλιο,

μόνο,

σα μια γυμνή καρδιά, δίχως τη συντροφιά των χάλκινων, κατάμονο,

δίνοντας πάντα το ρυθμό στα βήματα των σημαιών. Ο σαλπιγκτής

έχει σωπάσει.

Δε χρειάζονται πια εγερτήρια στους εγερμένους.

Προτού σκουπίσουν οι στρατιώτες τον ιδρώτα τους,

είχαν αρχίσει κιόλας να στοχάζονται το δρόμο που ‘χαν διανύσει,

το δρόμο που έμενε, τ’ αγκάθια, τη σιωπή και, γενικά, το δρόμο.

Παρατηρούσαν κιόλας το παγούρι τους – το γνώριζαν -

πριν πιουν ή αφού ήπιαν. Θετικό σημάδι. Διέκριναν

το φιλικό του σχήμα στρογγυλό σαν όρκος και σα μνήμη. Θετικό

σημάδι,

σαν το παλιό σημείο του σταυρού επάνω στο ψωμί ή πριν από τον

ύπνο.

Αν τίποτ’ άλλο δεν κερδίσαμε, – είπε – μάθαμε τουλάχιστον

πως αύριο θα συναντηθούμε. Αυτό διδάσκουμε,

αυτό κηρύττουμε, μην κάνοντας καθόλου κήρυγμα,

γιατί όποιος λέει πως αγαπάει ό,τι αγαπάει, δεν κάνει κήρυγμα,

λέει μονάχα εκείνο που δε θα μπορούσε να μην πει».

Ο Γιάννης Ρίτσος (Μονεμβασιά 1 Μαΐου 1909 - Αθήνα 11 Νοεμβρίου 1990) δημοσίευσε πάνω από εκατό ποιητικές συλλογές και συνθέσεις, εννέα μυθιστορήματα, τέσσερα θεατρικά έργα και μελέτες. Πολλές μεταφράσεις, χρονογραφήματα και άλλα δημοσιεύματα συμπληρώνουν το έργο του.

Το 1921 άρχισε να συνεργάζεται με τη «Διάπλαση των Παίδων». Συνεισέφερε επίσης ποιήματα στο φιλολογικό παράρτημα της «Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας» του Πυρσού. Το 1934 εκδόθηκε η πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο «Τρακτέρ», ενώ ξεκίνησε να δημοσιεύει στο«Ριζοσπάστη» τη στήλη «Γράμματα για το Μέτωπο».

Την ιδια χρονιά γίνεται μέλος του ΚΚΕ, στο οποίο παρέμεινε πιστός μέχρι το θάνατό του. Το 1935 κυκλοφορούν οι «Πυραμίδες», το 1936 ο «Επιτάφιος» και το 1937 «Το τραγούδι της αδελφής μου». Έλαβε ενεργό μέρος στην Εθνική Αντίσταση, ενώ κατά το χρονικό διάστημα 1948-1952 εξορίστηκε σε διάφορα νησιά.

Συγκεκριμένα συλλαμβάνεται τον Ιούλιο του 1948 και εξορίζεται στη Λήμνο, κατόπιν στη Μακρόνησο (Μάης 1949) και το 1950 στον Άι Στράτη.

Μετά την απελευθέρωσή του τον Αύγουστο του 1952 έρχεται στην Αθήνα και προσχωρεί στην ΕΔΑ. Το 1954 παντρεύεται με την παιδίατρο Γαρυφαλιά (Φαλίτσα) Γεωργιάδη κι ένα χρόνο αργότερα γεννιέται η -μοναδική- κόρη τους Ελευθερία (Έρη). Το 1956, τον ίδιο χρόνο δηλαδή, τιμήθηκε με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη «Σονάτα του Σεληνόφωτος».

Το 1968 προτάθηκε για το βραβείο Νομπέλ. Το 1975 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το 1977 τιμήθηκε με το Βραβείο Ειρήνης του Λένιν.

tsantiri